Sprzęgło to mechaniczne urządzenie służące do łączenia i rozłączania wałów przenoszących moment obrotowy. Sprzęgło najczęściej kojarzy się z samochodami osobowymi, ale jest wykorzystywane w różnych urządzeniach, w których niezbędna jest możliwość załączania i rozłączania napędu.
W przypadku samochodów osobowych sprzęgło łączy czynny wał napędzany przez silnik samochodu ze skrzynią biegów, z której następnie moment obrotowy jest przekazywany na koła. W tym przypadku możliwość rozłączenia napędu jest niezbędna do ruszania z miejsca, zmiany biegów i zatrzymywania się.
Działa to następująco: po odpaleniu silnika cały czas generuje on moc i moment obrotowy. Napęd nie może być jednak jeszcze przekazywany na koła, ponieważ samochód ma w momencie odpalania i tuż po nim stać w miejscu. Następnie po wybraniu pierwszego biegu kierowca płynnie puszcza sprzęgło, łączy to wały przenoszące moment obrotowy, w wyniku czego moc trafia na koła, a samochód rusza z miejsca. W trakcie dalszej jazdy znów konieczne jest rozłączenie napędu, w tym przypadku, aby zmienić bieg na wyższy. To samo dzieje się przy zmianie biegu na niższy. W końcu podczas zatrzymania się kierowca przy pomocy sprzęgła rozłącza napęd, aby móc wybrać bieg jałowy, czyli taki, w którym silnik nie jest bezpośrednio połączony z kołami, i gasi silnik.
Rodzaje sprzęgieł
Pisaliśmy już, że sprzęgło łączy ze sobą dwa wały. Pozostaje jednak pytanie, jak sprzęgło to robi? Odpowiedzi na to pytanie jest kilka i zależą one od rodzaju sprzęgła. Najpopularniejszym rodzajem sprzęgła, który spotkasz w większości samochodów na drogach, jest sprzęgło cierne. Takie sprzęgło łączy ze sobą dwa wały poprzez tarcze pokryte materiałem ciernym, które są do siebie dociśnięte sprężyną. Po wciśnięciu pedału sprzęgła tarcze się od siebie oddalają i wały mogą się kręcić niezależnie. Po puszczeniu sprzęgła sprężyna dociska je ponownie i wały są połączone. Coraz częściej spotkać można też sprzęgła elektromagnetyczne, w których tarcze sprzęgła łączy elektromagnes lub sprzęgła hydrokinetyczne gdzie tarcze łączy specjalny płyn.
